10 lipca 2014 r. w Ministerstwie Gospodarki odbyło się spotkanie Zespołu ds. Strategii „Europa 2020”, które prowadziła wiceminister Grażyna Henclewska. Głównym tematem było omówienie zaleceń UE dla Polski w zakresie Krajowego Programu Reform i Programu Konwergencji. Forum Związków Zawodowych reprezentował Janusz Hyjek.

Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020” został przyjęty przez rząd w kwietniu 2011 r. Podlega on corocznej aktualizacji. KPR wskazuje najważniejsze działania, które przekładają się na realizację krajowych celów strategii „Europa 2020” w zakresie zatrudnienia, innowacyjności, pakietu energetyczno-klimatycznego, edukacji oraz przeciwdziałania ubóstwu.

UE zaleca Polsce podjęcie w latach 2014-2015 działań mających na celu m.in. wzmocnienie strategii budżetowej, aby zapewnić trwałą korektę nadmiernego deficytu do 2015 r. Wymaga to zminimalizowania cięć w inwestycjach pobudzających wzrost gospodarczy, lepszego ukierunkowania polityki społecznej oraz poprawy opłacalności wydatków i ogólnej efektywności sektora opieki zdrowotnej, zwiększenia bazy podatkowej przez rozwiązania problemu rozbudowanego systemu obniżonych stawek VAT, a także poprawy przestrzegania przepisów prawa podatkowego, zwłaszcza przez usprawnienie skuteczności administracji podatkowej. W tym celu UE zaleca ustanowienie niezależnej rady budżetowej.

Kolejne zadania to: zwiększenie wysiłków na rzecz zmniejszenia bezrobocia osób młodych, w szczególności przez lepsze dostosowanie edukacji do potrzeb rynku pracy, zwalczanie segmentacji rynku pracy przez zwiększenie wysiłków na rzecz zapewnienia łatwiejszego przechodzenia z zatrudnienia na czas określony do stałego zatrudnienia, a także przez ograniczenie nadmiernego wykorzystywania umów cywilnoprawnych.

Istotną kwestią pozostaje również kontynuacja starań w celu podniesienia współczynnika aktywności zawodowej kobiet oraz włączenie rolników do powszechnego systemu emerytalnego, stopniowe wycofanie specjalnego systemu emerytalnego dla górników w celu włączenia ich do powszechnego systemu emerytalnego.

Wskazano również na: poprawę skuteczności bodźców podatkowych we wspieraniu badań i rozwoju w sektorze prywatnym, poprawę efektywności w całym łańcuchu energetycznym. Rozbudowę sieci elektroenergetycznej, w tym transgranicznych połączeń międzysystemowych z sąsiednimi państwami członkowskimi, oraz rozbudowy gazociągu międzysystemowego z Litwą. Zapewnienie skutecznej realizacji projektów inwestycyjnych w dziedzinie kolejnictwa, podjęcie dalszych działań w celu poprawy otoczenia biznesu przez uproszczenie egzekwowania umów i wymogów dotyczących pozwoleń na budowę. Dokończenie będącej w toku reformy, której celem jest ułatwienie dostępu do zawodów regulowanych.

Najwięcej kontrowersji w trakcie posiedzenia wzbudziły następujące kwestie: rozbudowany system obniżonych stawek VAT, powołanie niezależnej Rady Budżetowej (Fiskalnej), której zadaniem byłoby przeprowadzanie w trybie ex-ante kontroli zgodności z regułami fiskalnymi, oceny prognoz makroekonomicznych i budżetowych oraz analizy długoterminowej stabilności finansów publicznych, a także dokonywanie ex-post oceny zgodności z regułami fiskalnymi; unijne zalecenie włączenia rolników objętych KRUS do powszechnego systemu emerytalnego.
Uznano, że zalecenie likwidacji KRUS jest zbyt daleką ingerencją i narusza swobodę Polski w tym zakresie.

UE ocenia, że Polska należy do państw członkowskich o najniższym poziomie wydatków na badania i rozwój oraz jest jednym z państw uzyskujących najgorsze wyniki pod względem wskaźników szerzej pojętej innowacyjności. Istniejące bodźce podatkowe dla badań i rozwoju są nieskuteczne w promowaniu wewnętrznych prac badawczo-rozwojowych w sektorze prywatnym i są wykorzystywane tylko przez duże przedsiębiorstwa.

W stanowiskach przesłanych przez poszczególne resorty do Ministerstwa Gospodarki zaznaczono tymczasem, że określenie nakładów na badania i rozwój jako procenta wydatków budżetowych jest dla Polski zbyt trudne.

Minister Henclewska zaproponowała partnerom społecznym, by wzorem lat ubiegłych, przygotowali swoje rekomendacji w następujących obszarach: reforma systemu zabezpieczeń społecznych, polityka energetyczno-klimatyczna, wzrost efektywności działania administracji publicznej

Janusz Hyjek, AG